Huwa prinċipju sagrosant li Tribunal ma jistax jemetti ġudizzju fuq xi ħaġa mhix rikjesta jew difiża mhix opposta. Jekk iseħħ dan, jiġi li l-ġudikant ikun qed jindaħal fil-poter dispożittiv tal-partijiet billi jaltera jew iżid elementi mal-petitum u l-causa petendi ta’ l-azzjoni, jew mad-difiża (f’dal-każ l-Awtorita’) għaliha, u b’hekk jattribwixxi jew jinnega, skond il-każ, lil xi wieħed mill-partijiet oġġett divers minn dak rikjest jew kompriż fid-domanda jew fl-eċċezzjoni.
Dan il-prinċipju huwa ben artikolat fis-sentenza fl-ismijiet Jean Paul Busuttil vs L-Awtorita’ ta’ Malta dwar l-Ambjent u l-Ippjanar[1], fejn il-Qorti qalet hekk:
‘ Il-parametri tal-poteri tat-Tribunal u tal-Qorti huma cari. It-Tribunal obbligat jikkunsidra l-aggravji kollha ta’ sustanza li jistghu jkollhom effett ghad-decizjoni pero ma ghandux hu idahhal aggravji li ma jitqajmux mill-partijiet. Wisq anqas ghandha l-Qorti tiehu konjizzjoni ta’ aggravji li ma kienux tqajmu b’mod esplicitu quddiem it-Tribunal.’
Hawn qed ngħid ċar u tond li Tribunal irid jiddeċiedi dwar dak li għandu quddiemu u mhux dwar dak li, f’għajnejh, jidher li jista’ jkun opportun biex il-ġudizzju jkun ‘aħjar’.
Hawnhekk jiġini f’moħħi l-każ fl-ismijiet SC Hire Services vs L-Awtorita tal-Ippjanar (gia l-Awtorita ta’ Malta dwar l-Ambjent u l-Ippjanar) u l-kjamat in kawza Francis Vella[2] fejn l-aggravju ta’ l-appellant kien jikkonsisti filli minkejja li, skont hu (l-appellant), kienu jeżistu ċ-ċirkostanzi msemmija fit-Tmien Skeda (f’dan il-każ kategorija B) tal-Kap 504 biex jingħata konċessjoni minn ordni ta’ enforzar, l-Awtorita’ ċaħditlu dik it-talba. It-Tribunal, min-naħa tiegħu, pero, ma tax tweġiba dwar jekk l-appellant kellux raġun jgħid hekk. Invece, it-Tribunal sejjes id-deċiżjoni tiegħu fuq il-pretest li appell ikun jagħmel sens meta hemm permess ta’ żvilupp u, jew sanzjonar ta’ żvilupp illegali – ħaġa, li l-appellant ma talabx li ssir indaġini dwarha. Bir-raġun, il-Qorti irrevokat id-deċiżjoni tat-Tribunal.
Ipotetikament, dawn ir-riljevi jibqgħu jgħoddu, ammenoke, it-Tribunal ma jkollux quddiemu kwistjoni ta’ ordni pubbliku u l-istess Tribunal, kif obligat jagħmel, jirrileva tali kwistjoni ex officio billi jagħti ċans lill-partijiet jesprimu ruħhom fuq tali materja qabel imur għad-deċiżjoni. Ergo, hawn qed ngħid li jista’ jkollok sitwazzjonijiet fejn it-Tribunal isib ruħu f’pożizzjoni li jidhirlu li tapplika policy li lanqas biss ikunu ħolmu dwarha l-partijiet. Biex inkun għidt kollox, pero’, ma naf bl-ebda każ fejn it-Tribunal issospenda l-prolazzjoni ta’ deċiżjoni biex jistieden lill-partijiet jiddibattu dwar xi pjan, policy jew liġi li l-partijiet ma jkunux semmew qabel fil-process.
[1] Ara sentenza fl-ismijiet Jean Paul Busuttil vs L-Awtorita ta’ Malta dwar l-Ambjent u l-Ippjanar deċiża mill-Qorti tal-Appell nhar il-11 ta’ Diċembru 2014 (Ap180/12)
[2] Ara sentenza fl-ismijiet SC Hire Services vs L-Awtorita tal-Ippjanar (gia l-Awtorita ta’ Malta dwar l-Ambjent u l-Ippjanar) u l-kjamat in kawza Francis Vella deċiża mill-Qorti tal-Appell nhar is-16 ta’ Mejju, 2019 (Ap6/19)
